گردآوری و تدوین: مصطفی ویسمرادی

«هَذَا بَیَانٌ لِّلنَّاسِ وَهُدًى وَمَوْعِظَةٌ لِّلْمُتَّقِینَ هَذَا بَصَآئِرُ مِن رَّبِّکُمْ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّقَوْمٍ یُؤْمِنُونَ هَذَا کِتَابٌ أَنزَلْنَاهُ مُبَارَکٌ فَاتَّبِعُوهُ وَاتَّقُواْ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ» آنگاه که درون خویش را از خود تهی یافتی و بیرون را خالی از خدا،،...قرآن بخوان آنگاه که در دریای خروشان زندگی، در چنگال طوفان جهل و ترس اسیر شدی، و ساحل صلاح و صلح و کشتی نجات و رهایی را آرزو کردی،،...قرآن بخوان آنگاه که در کوچه‌ باغ‌های یأس، حیران و سرگردان، ناامید و پریشان، در جستجوی قطره‌ای آب کشتزار خشک و قحطی‌زده اندیشه‌ات را تسلی می‌دهی، از دریای بیکران امید لختی برگیر و...قرآن بخوان آنگاه که، مرگ را «ختم»، و معاد را، «وهم»، و پندار خود را، «حتم» یافتی،...
«قرآن بخوان آنگاه که غرور، وجودت را گرفت و تفاخر شعورت را، ذلت خویش را عزت، و نخوت خویش را، همت یافتی... قرآن بخوان آنگاه که مرگ خود را دور دیدی، و حیات خویش را جاوید یافتی، و دنیا و آخرت را جدا از هم،،... قرآن بخوان آنگاه که از درستی گسستی، و بر مرکب سستی نشستی، و به پستی پیوستی.... و در منجلاب تباهی، رهایی را خواستی،...قرآن بخوان آنگاه که نهایت سعادت را، بودن و شهادت را، نهایت حیات، پنداشتی... قرآن بخوان آنگاه که گذشته را «حسرت»، و حال را «عسرت»، و آینده را «حیرت»، احساس کردی، «شب قدر» را به یاد آور و آنگاه،....قرآن بخوان آنگاه که در دل سیاه شب و در اعماق تاریک ظلمات، در جستجوی «نور» و روشنی، ره می‌پویی و در آرزوی صبح و سپیدی، افق را به امید نظاره‌ی «فلق»، می‌نگری تا شاید «طلوع فجر» را در نیمه شب تماشا کنی، «قرآن» را باز کن، تا در فلق برگ‌هایش و در افق اندیشه‌ات شفق را دریابی، آنگاه....«قرآن بخوان)» آنچه را که در پیش روی دارید دسته گلی است از گلستان معطر نبوی آیات وامثالی قرآنی است برای دعوتگری که می‌خواهد همراه قرآن باشد و با قرآن زندگی کند تا از آن توشه‌ای برای قلبش و نوری برای عقلش برگیرد، و تا از چشمه‌ی گوارای آن برای روحش جانی دیگر بیابد. سپس از آن چشمه‌ی فیاض و نور هدایت‌بخش و زاد و توشه‌ی جاودانه، دیگران را بهره‌مند سازد:

آیات و امثال قرآنی:
1. أَتَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنسَوْنَ أَنفُسَکُمْ آیا مردم را به نیکى فرمان مى‏دهید و خود را فراموش مى‏کنید. بقره 44
2. یَقُولُونَ بِأَفْوَاهِهِم مَّا لَیْسَ فِی قُلُوبِهِمْ به زبان خود چیزى مى‏گویند که در دلهایشان نیست. آل عمران 167
3. مَا تَفْعَلُواْ مِنْ خَیْرٍ یَعْلَمْهُ اللّهُ آنچه از کارهاى نیک انجام دهید، خدا آن را مى‏داند. بقره 197
4. یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ اى کسانى که ایمان آورده‏اید! چرا سخنى مى‏گویید که عمل نمى‏کنید؟! صف 2
5. فَأَیْنَمَا تُوَلُّواْ فَثَمَّ وَجْهُ اللّهِ به هر سو رو کنید، خدا آنجاست. بقره 115
6. َهُوَ مَعَکُمْ أَیْنَ مَا کُنتُمْ هر جا باشید او با شما است، حدید 4
7. نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ ما به او از رگ گردنش نزدیکتریم! ق 16
8. إِنَّ رَبَّکَ لَبِالْمِرْصَادِ به یقین پروردگار تو در کمینگاه (ستمگران) است! فجر 14
9. أَلاَ بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ آگاه باشید، تنها با یاد خدا دلها آرامش مى‏یابد! رعد 28
10. ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ مرا بخوانید تا (دعاى) شما را بپذیرم! غافر 60
11. َمَن یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ هر کس بر خدا توکّل کند، کفایت امرش را مى‏کند؛ طلاق 3
12. تُعِزُّ مَن تَشَاء وَتُذِلُّ مَن تَشَاء بِیَدِکَ الْخَیْرُ هر کس را بخواهى، عزت مى‏دهى؛ و هر که را بخواهى خوار مى‏کنى. تمام خوبیها به دست توست؛ آل عمران 26
13. إِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا یَقُولُ لَهُ کُن فَیَکُونُ هنگامى که چیزى را مقرّر دارد، فقط به آن مى‏گوید: «موجود باش!» آن نیز مى‏شود. آل عمران 47
14. عَفَا اللّهُ عَمَّا سَلَف خداوند گذشته را عفو کرده است. مائده 95
15. لاَ تَیْأَسُواْ مِن رَّوْحِ اللّهِ از رحمت خدا مأیوس نشوید یوسف 87
16. یَا أَیُّهَا النَّاسُ أَنتُمُ الْفُقَرَاءُ إِلَى اللَّهِ اى مردم شما (همگى) نیازمند به خدائید. فاطر 15
17. أُفَوِّضُ أَمْرِی إِلَى اللَّهِ من کار خود را به خدا واگذارم غافر 44
18. یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدِیهِمْ دست خدا بالاى دست آنهاست فتح 10
19. مَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلاَّ یَعْلَمُهَا هیچ برگى (از درختى) نمى‏افتد، مگر اینکه از آن آگاه است انعام 59
20. أَلَیْسَ اللَّهُ بِکَافٍ عَبْدَهُ آیا خداوند براى (نجات و دفاع از) بنده‏اش کافى نیست؟! زمر 36
21. یَهَبُ لِمَنْ یَشَاء إِنَاثًا وَیَهَبُ لِمَن یَشَاء الذُّکُورَ به هر کس اراده کند دختر مى‏بخشد و به هر کس بخواهد پسر، شوری 49
22. خُلِقَ الإِنسَانُ ضَعِیفًا انسان، ضعیف آفریده شده است. نساء 28
23. کَانَ الإِنسَانُ عَجُولاً انسان، همیشه عجول بوده است. اسراء 11
24. إِنَّ الْحَسَنَاتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئَاتِ همانا خوبیها بدیها را می برند. یوسف 114
25. هَذِهِ بِضَاعَتُنَا رُدَّتْ إِلَیْنَا این سرمایه ماست که به ما باز پس گردانده شده است! یوسف 65
26. مَا عِندَکُمْ یَنفَدُ وَمَا عِندَ اللّهِ بَاقٍ آنچه نزد شماست فانى مى‏شود؛ امّا آنچه نزد خداست باقى است نحل 96 49 وَکُلَّ إِنسَانٍ أَلْزَمْنَاهُ طَآئِرَهُ فِی عُنُقِهِ و هر انسانى، اعمالش را بر گردنش آویخته‏ایم اسراء 13
27. الْمَالُ وَالْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَالْبَاقِیَاتُ الصَّالِحَاتُ خَیْرٌ عِندَ رَبِّکَ ثَوَابًا وَخَیْرٌ أَمَلًا مال و فرزند، زینت زندگى دنیاست؛ و باقیات صالحات ثوابش نزد پروردگارت بهتر و امیدبخش‏تر است! کهف 46
28. یَا وَیْلَتَنَا مَالِ هَذَا الْکِتَابِ لَا یُغَادِرُ صَغِیرَةً وَلَا کَبِیرَةً إِلَّا أَحْصَاهَا «اى واى بر ما! این چه کتابى است که هیچ عمل کوچک و بزرگى را فرونگذاشته مگر اینکه آن را به شمار آورده است؟ کهف 49 52 هَلْ جَزَاء الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ آیا جزاى نیکى جز نیکى است؟! الرحمن 60
29. وَیَقُولُ الْکَافِرُ یَا لَیْتَنِی کُنتُ تُرَابًا و کافر مى‏گوید: «اى کاش خاک بودم نبا 40
30. فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ پس هر کس هموزن ذرّه‏اى کار خیر انجام دهد آن را مى‏بیند! زلزال 7
31. یُرِیدُ اللّهُ بِکُمُ الْیُسْرَ وَلاَ یُرِیدُ بِکُمُ الْعُسْرَ خداوند، راحتى شما را مى‏خواهد، نه زحمت شما را بقره 185
32. سَیَجْعَلُ اللَّهُ بَعْدَ عُسْرٍ یُسْرًا خداوند بزودى بعد از سختیها آسانى قرار مى‏دهد! طلاق 7 57 إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا (آرى) مسلّماً با (هر) سختى آسانى است، انشراح 6
33. لاَ تُکَلَّفُ نَفْسٌ إِلاَّ وُسْعَهَا هیچ کس موظّف به بیش از مقدار توانایى خود نیست! بقره 233
34. أَرْضُ اللّهِ وَاسِعَةً فَتُهَاجِرُواْ فِیهَا سرزمین خدا، پهناور است درآن مهاجرت کنید. نساء 97
35. إِنَّ الأَرْضَ لِلّهِ یُورِثُهَا مَن یَشَاء مِنْ عِبَادِهِ زمین از آن خداست، و آن را به هر کس از بندگانش که بخواهد، واگذار مى‏کند؛
اعراف 128
36. هَلْ یَسْتَوِی الأَعْمَى وَالْبَصِیرُ آیا نابینا و بینا مساویند؟ انعام 50
37. هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَالَّذِینَ لَا یَعْلَمُونَ آیا کسانى که مى‏دانند با کسانى که نمى‏دانند یکسانند؟ زمر 9
38. کُلُواْ وَاشْرَبُواْ وَلاَ تُسْرِفُواْ إِنَّهُ لاَ یُحِبُّ الْمُسْرِفِینَ بخورید و بیاشامید، ولى اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمى‏دارد! اعراف 31
39. لَئِن شَکَرْتُمْ لأَزِیدَنَّکُمْ وَلَئِن کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذَابِی لَشَدِیدٌ «اگر شکرگزارى کنید، (نعمت خود را) بر شما خواهم افزود؛ و اگر ناسپاسى کنید، مجازاتم شدید است!» ابراهیم 7
40. وَإِن تَعُدُّواْ نِعْمَةَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا اگر نعمتهاى خدا را بشمارید، هرگز نمى‏توانید نحل 18
41. َوقَلِیلٌ مِّنْ عِبَادِیَ الشَّکُورُ ولى عده کمى از بندگان من شکرگزارند! سبا 13
42. وَأَمَّا بِنِعْمَةِ رَبِّکَ فَحَدِّثْ و نعمتهاى پروردگارت را بازگو کن! ضحی 11
43. وَأْتُواْ الْبُیُوتَ مِنْ أَبْوَابِهَا و از درِ خانه‏ها وارد شوید بقره 189
44. وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ و فتنه (و بت پرستى) از کشتار هم بدتر است!
بقره 191
45. وَلاَ تُلْقُواْ بِأَیْدِیکُمْ إِلَى التَّهْلُکَةِ خود را به دست خود، به هلاکت نیفکنید! بقره 195
46. عَسَى أَن تَکْرَهُواْ شَیْئًا وَهُوَ خَیْرٌ لَّکُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَیْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّکُمْ چه بسا چیزى را خوش نداشته باشید، حال آن که خیرِ شما در آن است. و یا چیزى را دوست داشته باشید، حال آنکه شرِّ شما در آن است. بقره 216
47. وَلَوْلاَ دَفْعُ اللّهِ النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ لَّفَسَدَتِ الأَرْضُ و اگر خداوند، بعضى از مردم را به وسیله بعضى دیگر دفع نمى‏کرد، زمین را فساد فرامى‏گرفت، بقره 251
48. وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ و همگى به ریسمان خدا [= قرآن و اسلام، و هرگونه وسیله وحدت‏]، چنگ زنید، و پراکنده نشوید آل عمران 103
49. وَلَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ اگر خشن و سنگدل بودى، از اطراف تو، پراکنده مى‏شدند. آل عمران 159
50. َشَاوِرْهُمْ فِی الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اللّهِ و در کارها، با آنان مشورت کن! اما هنگامى که تصمیم گرفتى، (قاطع باش! و) بر خدا توکل کن آل عمران 159
51. وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَیْبِ لاَ یَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ کلیدهاى غیب، تنها نزد اوست؛ و جز او، کسى آنها را نمى‏داند. انعام 59
52. فَإِذَا رَکِبُوا فِی الْفُلْکِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ یُشْرِکُونَ هنگامى که بر سوار بر کشتى شوند، خدا را با اخلاص مى‏خوانند امّا هنگامى که خدا آنان را به خشکى رساند و نجات داد، باز مشرک مى‏شوند! عنکبوت 65
53. وَلَا تَنسَ نَصِیبَکَ مِنَ الدُّنْیَا و بهره‏ات را از دنیا فراموش مکن؛ قصص 77
54. إِنَّ النَّفْسَ لأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلاَّ مَا رَحِمَ رَبِّیَ که نفس (سرکش) بسیار به بدیها امر مى‏کند؛ مگر آنچه را پروردگارم رحم کند! یوسف 53
55. إِنَّ اللّهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ خداوند سرنوشت هیچ قوم را تغییر نمى‏دهد مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند رعد 11
56. وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ إِنَّ الْبَاطِلَ کَانَ زَهُوقًا و بگو: «حق آمد، و باطل نابود شد؛ یقیناً باطل نابود شدنى است!» اسراء 81
57. کُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَیْهِمْ فَرِحُونَ هر گروه به آنچه نزد خود دارند خوشحالند! مومنون 53
58. وَاقْصِدْ فِی مَشْیِکَ وَاغْضُضْ مِن صَوْتِکَ إِنَّ أَنکَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِیرِ در راه‏رفتن، اعتدال را رعایت کن؛ از صداى خود بکاه که زشت‏ترین صداها صداى خران است. لقمان 19
59. وَمَن یُضْلِلْ اللَّهُ فَمَا لَهُ مِنْ هَادٍ و هر کس را خداوند گمراه سازد، راهنمایى براى او نخواهد بود! زمر 23
60. إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ فَأَصْلِحُوا بَیْنَ أَخَوَیْکُمْ مؤمنان برادر یکدیگرند؛ پس دو برادر خود را صلح و آشتى دهید حجرات 10
61. وَذَکِّرْ فَإِنَّ الذِّکْرَى تَنفَعُ الْمُؤْمِنِینَ و پیوسته تذکّر ده، زیرا تذکّر مؤمنان را سود مى‏بخشد. الذاریات 55
62. یُعْرَفُ الْمُجْرِمُونَ بِسِیمَاهُمْ مجرمان از چهره‏هایشان شناخته مى‏شوند؛ الرحمن 41
63. لِکَیْلَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَکُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاکُمْ براى آنچه از دست داده‏اید تأسف نخورید، و به آنچه به شما داده است دلبسته و شادمان نباشید؛ حدید 23
64. وَمَن یَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلاَّ اللّهُ و کیست جز خدا که گناهان را ببخشد؟ آل عمران 135
65. کُلُّ امْرِئٍ بِمَا کَسَبَ رَهِینٌ و هر کس در گرو اعمال خویش است! الطور 21
66. بَلِ الْإِنسَانُ عَلَى نَفْسِهِ بَصِیرَةٌ بلکه انسان خودش از وضع خود آگاه است، قیامه 14
67. وَلَا یَحِیقُ الْمَکْرُ السَّیِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ امّا این نیرنگها تنها دامان صاحبانش را مى‏گیرد؛ فاطر 43
68. َلاَ رَطْبٍ وَلاَ یَابِسٍ إِلاَّ فِی کِتَابٍ مُّبِینٍ و نه هیچ تر و خشکى وجود دارد، جز اینکه در کتابى آشکار [= در کتاب علم خدا] ثبت است. انعام 59
69. مَّا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِّن قَلْبَیْنِ فِی جَوْفِهِ خداوند براى هیچ کس دو دل در درونش نیافریده احزاب 4
70. ِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنکَبُوتِ سست‏ترین خانه‏هاى خانه عنکبوت است عنکبوت 41
71. لِکُلِّ أَجَلٍ کِتَابٌ هر زمانى نوشته‏اى دارد (و براى هر کارى، موعدى مقرّر است) غافر 13
72. هَذَا یَوْمُ یَنفَعُ الصَّادِقِینَ صِدْقُهُمْ امروز، روزى است که راستى راستگویان، به آنها سود مى‏بخشد؛ مائده 119
73. إَنَّ الظَّنَّ لاَ یُغْنِی مِنَ الْحَقِّ شَیْئًا گمان، هرگز انسان را از حقّ بى‏نیاز نمى‏سازد یونس 36
74. أَعْمَالُهُمْ کَسَرَابٍ بِقِیعَةٍ یَحْسَبُهُ الظَّمْآنُ مَاءً حَتَّى إِذَا جَاءَهُ لَمْ یَجِدْهُ شَیْئًا اعمالشان همچون سرابى است در یک کویر که انسان تشنه از دور آن را آب مى‏پندارد نور 39
75. مَّا عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاَغُ پیامبر وظیفه‏اى جز رسانیدن پیام (الهى) ندارد؛ مائده 99